Πανδημία και Κοινωνία
Πριν λίγη ώρα η κυβέρνηση συνεχίζοντας και αυξάνοντας τα περιοριστικά μέτρα στη χώρα και στην Αττική ειδικά, επιβεβαίωσε άμεσα την αδυναμία της να δώσει λύσεις πέραν του "απαγορεύεται", την ανικανότητα της μετά από ένα χρόνο καραντίνας, και επιβεβαιώνει τις βασικές γραμμές και διαπιστώσεις του γιατρού Θοδωρή Σδούγκου όπως στο προηγούμενο και στο σημερινό του άρθρο θα διαβάσουμε.
Το πρώτο ερώτημα που απαντάει το άρθρο έχει να κάμει με το πως η Κούβα και η Κίνα πέτυχαν την εξουδετέρωση του ιού της πανδημίας.. Ας το παρακολουθήσουμε
Δεύτερο μέρος του Θοδωρή Σδούγκου
...Κλείνουμε έναν χρόνο ζώντας με την πανδημία, και τα συστήματα υγείας στον δυτικό καπιταλιστικό κόσμο παραμένουν ανοχύρωτα, εξ ου και οι διάφορες εκδοχές λοκντάουν φαίνονται αναπόφευκτες.
Την ίδια στιγμή, η Κούβα και η Κίνα αποτελούν χώρες-πρότυπα στην αντιμετώπιση του COVID-19. Τι έκαναν αυτές, που φαίνεται ακόμα αδιανόητο στη Δύση; Και πώς εξηγείται ότι τα δικά τους πρότυπα αγνοούνται, ενώ ο δυτικός «δρόμος» κοστίζει τόσο στην καπιταλιστική οικονομία;
Η Κούβα είναι διαφορετική περίπτωση από την Κίνα.
Η πρώτη, εδώ και 60 χρόνια μετά την επανάσταση και την ανατροπή της δικτατορίας του Μπατίστα συνεχίζει σταθερά σε έναν δρόμο κοινωνικού μετασχηματισμού με κριτήριο τις ανάγκες και τα δικαιώματα των πολλών, είναι σε καθεστώς σοσιαλιστικής μετάβασης παρά την λυσσαλέα αντίδραση και το σκληρό εμπάργκο από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Έστησε από την αρχή μετά την επανάσταση ένα αξιοθαύμαστο δημόσιο σύστημα υγείας που καλύπτει τις ανάγκες και του τελευταίου κατοίκου στο πιο απομακρυσμένο χωριό της χώρας, όπως επίσης είναι η μοναδική χώρα στην Λατινική Αμερική που παρέχει ηλεκτρικό ρεύμα και ύδρευση με πόσιμο νερό σε κάθε σπίτι. Με πληθυσμό 10 εκατομμυρίων, διαθέτει 80.000 γιατρούς στο αποκλειστικά δημόσιο σύστημα υγείας, εκ των οποίων οι 40.000 είναι γενικοί γιατροί και υπηρετούν στην κοινότητα. Στις πόλεις υπάρχει περιφερειακό ιατρείο στην κάθε γειτονιά με παιδίατρο και γενικό γιατρό για κάθε 500-1.000 κατοίκους. Το ίδιο και στην ύπαιθρο, με επιπλέον πάρα πολλά κέντρα υγείας για κάθε 10-20 χιλιάδες κατοίκους, με μικροβιολογικά εργαστήρια και επιπλέον ιατρικές ειδικότητες. Διαθέτει επίσης Ιατρική Σχολή σε καθεμιά από τις 13 υγειονομικές περιφέρειες, και συνολικά στο σύστημα υγείας της υπηρετούν 300.000 επαγγελματίες υγείας όλων των ειδικοτήτων. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης: στην Ελλάδα με τον ίδιο πληθυσμό έχουμε 15.000 γιατρούς όλων των ειδικοτήτων στο ΕΣΥ, και μόλις 60.000 άλλους υγειονομικούς…
Η Κούβα έχει αναπτύξει το δικό της κέντρο βιο-ιατρικής τεχνολογίας και παρασκευάζει φάρμακα και εμβόλια, κατασκεύασε προ 20ετίας εξαιρετικό εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β και τώρα και για τον κορονοϊό. Χάρη στο τεράστιο ποσοτικά και ποιοτικά υγειονομικό της δυναμικό, στηρίζει αποστολές αλληλεγγύης σε διάφορες χώρες, όπως έκανε και με την Ιταλία στο πρώτο κύμα της πανδημίας, ενώ έχει παράσχει υλική βοήθεια και τεχνογνωσία σε πολλές χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος και παρά το γεγονός ότι είναι χώρα που το ΑΕΠ της στηρίζεται σημαντικά στον τουρισμό, είχε ελάχιστα θύματα, όπως και τώρα στο 2ο κύμα, γιατί έκανε πόρτα-πόρτα ιχνηλάτηση σε όλο τον πληθυσμό στην κοινότητα και απομόνωσε σε ξενοδοχεία και ειδικούς χώρους τα κρούσματα με καθημερινή σωστή διά ζώσης παρακολούθηση από γιατρούς και νοσηλευτές.
Η Κίνα, από την άλλη, είναι μια τεράστια καπιταλιστική χώρα, με τον μεγαλύτερο πληθυσμό στον πλανήτη, που διαθέτει λόγω της πρόσφατης σοσιαλιστικής ιστορίας της ένα σχετικά αναπτυγμένο σύστημα υγείας ειδικά στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και αποτελεσματικό κρατικό μηχανισμό τόσο στην επιβολή μέτρων στον πληθυσμό με έντονο κρατικό αυταρχισμό όσο και στην ανάπτυξη νέων υποδομών σε ελάχιστο χρόνο. Έκτισε και εξόπλισε νέα νοσοκομεία μέσα σε δύο βδομάδες κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος.
Κοινό στοιχείο και στις δύο χώρες, όπως και σε άλλες της νοτιοανατολικής Ασίας, η αποφασιστική διενέργεια μαζικών αλλά και στοχευμένων τεστ στην κοινότητα και η απομόνωση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων από τα υπόλοιπα μέλη στην οικογένεια, τη γειτονιά, την εκπαίδευση και την εργασία. Η άρνηση των δυτικών χωρών να ακολουθήσουν ένα τέτοιο μοντέλο και να μην προσφεύγουν μόνο στα τόσο καταστροφικά για την οικονομία lock-down, οφείλεται αφενός στην ιδεολογική προσήλωση του νεοφιλελευθερισμού -που κυριαρχεί σε όλες - στην καθήλωση των συνολικών κρατικών δαπανών για την υγεία και στη μέριμνα για την ενίσχυση της κερδοφορίας των ιδιωτών και αφετέρου στη διάλυση εδώ και 30 χρόνια των υπηρεσιών και εργαστηρίων δημόσιας υγείας στο πλαίσιο ακριβώς των ίδιων πολιτικών. Το αστικό πολιτικό δυναμικό της Δύσης έχει εθιστεί τόσο πολύ σε τέτοιες πολιτικές, που δεν μπορεί -ακόμα και όταν καταλάβει την ανάγκη- να επιστρέψει σε μορφές οργανωμένου κρατικού παρεμβατισμού.
Μέσα στους 12 περίπου μήνες που αντιμετωπίζουμε τον COVID-19, η Επιτροπή Λοιμωξιολόγων που συμβουλεύει την κυβέρνηση επικρίθηκε συστηματικά, και γνωστά μέλη της αποχώρησαν. Στο ίδιο διάστημα, δεκάδες διαδικτυακές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή κριτικών προς την κυβέρνηση επιστημόνων από τον χώρο της υγείας επιχείρησαν να δείξουν ότι υπάρχει και άλλος δρόμος· η παρέμβασή σας, με τίτλο «Οκτώ αστερίσκοι για την πανδημία στην Ελλάδα» (Καθημερινή, 21.1.2021) φάνηκε να πηγαίνει αυτή τη συμπόρευση ένα βήμα παραπέρα. Ποιο ήταν το σκεπτικό της κίνησης; Υπάρχουν σκέψεις για το πώς θα μπορούσε να συνεχιστεί;
Το σκεπτικό ήταν απλό. Να φανεί ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει μία και μοναδική επιστημονική θέση που δήθεν ακολουθεί πιστά η κυβέρνηση στη διαχείριση της πανδημίας - οπότε για τα όποια προβλήματα και αποτυχίες φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από το κυβερνητικό επιτελείο. Ακούγαμε επί μήνες, σχεδόν καθημερινά, στην απογευματινή ενημέρωση των 6 χονδροειδείς ανακρίβειες και αλληλοαναιρούμενα επιχειρήματα που επενδύονταν με επιστημονικοφανές ύφος και χρησιμοποιούνταν στην τακτική να χρεωθεί το πρόβλημα στη νεολαία που δεν πειθαρχεί στα μέτρα και μαζεύεται στις πλατείες και στους πολίτες που δεν φοράνε τη μάσκα και κάνουν «κορονοπάρτι», ενώ από την άλλη έμεναν στο απυρόβλητο τα προφανή: η απουσία οποιουδήποτε μέτρου στους εργασιακούς χώρους της ιδιωτικής παραγωγής, στα μέσα συγκοινωνίας, σε τάξεις με λιγότερους μαθητές στα σχολεία κ.λπ. Δυστυχώς, οι περισσότεροι επιστήμονες της επίσημης «επιτροπής των ειδικών» υποτάχτηκαν στον ρόλο της εκ των υστέρων νομιμοποίησης των κυβερνητικών επιλογών˙ δεν ύψωσαν στοιχειώδες ανάστημα στις άθλιες μεθοδεύσεις, από την απόκρυψη στοιχείων και τα διπλά βιβλία του ΕΟΔΥ μέχρι τις πειθαρχικές και εκδικητικές διώξεις μαχόμενων υγειονομικών και δεν είπαν κουβέντα για την κοροϊδία περί δήθεν ενίσχυσης του ΕΣΥ.
Έτσι, υπήρξε η ανάγκη να εκφραστεί και να επιχειρήσει να δημοσιοποιηθεί ευρέως μια πρωτοβουλία προοδευτικών επιστημόνων, με ανεξαρτησία συνείδησης και χωρίς υποταγή σε αντιδραστικά συμφέροντα, καθώς και μάχιμων γιατρών της πρώτης γραμμής, που να βάζει ταυτόχρονα και την πραγματική επιστημονική άποψη για τα αίτια στην εμφάνιση και την εξάπλωση της επιδημίας, αλλά και το πολιτικό πρόβλημα για την ανάγκη ουσιαστικών απαντήσεων, που θα αφήνουν στην άκρη συντηρητικές επιλογές και θα κινούνται στην κατεύθυνση της δραστικής ενίσχυσης όλων των βαθμίδων του δημόσιου συστήματος υγείας και των άλλων δημόσιων αγαθών. Αυτή η πρώτη δημόσια παρουσία μπορεί κατά τη γνώμη μου να εξελιχθεί σε ένα μόνιμο παρατηρητήριο για την πανδημία που θα καταθέτει σε εβδομαδιαία βάση τα πραγματικά δεδομένα για την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα και διεθνώς ενώ ταυτόχρονα θα καταθέτει μια εναλλακτική στην επίσημη εισήγηση για τα αναγκαία μέτρα που πρέπει να ληφθούν, έστω και την ύστατη στιγμή.
Ακόμα και επιστήμονες του κυρίαρχου ρεύματος προειδοποιούν για τις πανδημίες του κοντινού μέλλοντος, συνδέοντάς τες με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Στην ημερίδα που έκανε το Κέντρο Έρευνας & Εκπαίδευσης στην Πολιτική Υγείας (ΚΕΠΥ), επέμεινες στην ταξική διάσταση της έκθεσης πληθυσμών σε κίνδυνο και στη σοβαρή αδιαφάνεια γύρω από την αντιμετώπιση της τρέχουσας πανδημίας. Τι μπορούμε να κάνουμε, ειδικοί και μη ειδικοί, που να μη μένει μόνο στην προειδοποίηση για τα χειρότερα;
Επέμεινα στην ταξική διάσταση γιατί και η καθημερινή μου εμπειρία από την εργασία μου ως γενικού οικογενειακού γιατρού στην κοινότητα μου υπενθύμισε έντονα και στη διάρκεια της επιδημίας από τον κορονοϊό αυτό που ξέρουμε γενικά από την επιδημιολογία: ότι η συνολική νοσηρότητα και η θνησιμότητα των πληθυσμών σε όλο τον κόσμο εξαρτάται τα μέγιστα από τη γενική ταξική τους θέση στον καταμερισμό εργασίας και περαιτέρω από τη θέση τους στην ιεραρχία του κάθε επαγγέλματος. Όσο χαμηλότερο εισόδημα έχει, όσο περισσότερη αλλοτριωμένη εργασία κάνει, σε όσο πιο επιβαρημένο οικολογικά περιβάλλον ζει και εργάζεται και όσο πιο χαμηλά στην ιεραρχία κάθε επιμέρους εργασιακού κλάδου δουλεύει κάποιος-α, τόσο συχνότερα και πιο βαριά αρρωσταίνει. Αυτό επιβεβαιώθηκε και εμπειρικά τον τελευταίο χρόνο με τη νόσο Covid-19, αλλά και με όλες τις άλλες παθήσεις που η αντιμετώπισή τους παραμελείται για τα λαϊκά στρώματα κατά την διάρκεια της πανδημίας, καθώς το ΕΣΥ -στο οποίο αναγκαστικά απευθύνονται- έχει γίνει σύστημα μίας νόσου. Επομένως, εκτός από το να τηρούμε όλοι τα μέτρα αυτοπροστασίας και προφύλαξης των κοντινών μας ανθρώπων στην οικογένεια, τους φίλους και την εργασία μας και να μην υποτιμούμε τους κινδύνους από τον ίδιο τον κορονοϊό, θα πρέπει όλοι μαζί, υγειονομικοί και λαός, να περάσουμε σε μαζική, συντονισμένη, διακλαδική και αποφασιστική κινητοποίηση, σε έναν ανένδοτο παλλαϊκό αγώνα για την ανατροπή της σημερινής βάρβαρης και θανατηφόρας κυβερνητικής πολιτικής, η οποία απειλεί ταυτόχρονα το δικαίωμα στην υγεία και το σύνολο των υπόλοιπων κοινωνικών δικαιωμάτων σε παιδεία, εργασία, ψυχαγωγία, πολιτισμό, καθώς και τις κοινωνικές και πολιτικές ελευθερίες των υποτελών τάξεων και της νεολαίας.
Οι επιπτώσεις της πανδημίας και των πολιτικών αντιμετώπισής της είναι τεράστιες. Η ανάγκη μιας λυτρωτικής πρόβλεψης ότι ο κύκλος της πανδημίας κλείνει στο ορατό μέλλον είναι εύλογα μεγάλη. Οι κυβερνήσεις, εξ ονόματος των αγορών και των χρηματιστηρίων, την έχουν προαναγγείλει συνδέοντάς την με τον «μαγικό» ρόλο των εμβολίων. Τη δεδομένη στιγμή μπορεί να γίνει κάποια πρόβλεψη για το «τέλος» ή είμαστε ακόμη στη ζώνη της αβεβαιότητας;
Έγκυρη και αξιόπιστη πρόβλεψη για το τέλος της πανδημίας είναι φανερό από όλα τα προηγούμενα ότι δεν μπορεί να γίνει.
Εκτός από τις πολλές καθαρά επιστημονικές αβεβαιότητες (τόσο για την τελική σημασία των σημερινών μεταλλάξεων και για τις νέες που μπορεί να προκύψουν, την αποτελεσματικότητα των εμβολίων απέναντι στις γνωστές και τις πιθανές νέες μεταλλάξεις, για τις θεραπείες της νόσου που θα ανακαλυφθούν κ.λπ.), από τα προαναφερθέντα προκύπτει νομίζω το ασφαλές συμπέρασμα πως πολλά, τα περισσότερα, εξαρτώνται από την ίδια την έκβαση της ταξικής πάλης παγκόσμια και στον κάθε κοινωνικό σχηματισμό ξεχωριστά. Αν οι λαοί με τον διαρκή και ασυμβίβαστο αγώνα τους δεν επιβάλουν μια ριζικά διαφορετική πολιτική κοινωνικής δικαιοσύνης και έναν εναλλακτικό στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής που θα αναιρεί τις ίδιες τις αιτίες των ασθενειών, κοινωνικές και περιβαλλοντικές, το μέλλον του κόσμου της εργασίας και της ανθρωπότητας θα είναι πολύ χειρότερο από το ήδη άσχημο παρόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου