ΦΩΚΙΔΑ κ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ μέρος 2ο

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΡΕΙΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΤΗΣ ΦΩΚΙΔΑΣ

ΜΕΡΟΣ 2^ο

Συμβαίνει να θεωρούμε ότι αυτό που γίνεται στην πατρίδα μας είναι μοναδικό και δεν μπορεί να συμβαίνει και αλλού. Στην πραγματικότητα οι γενικές κατευθύνσεις που διέπουν έναν κοινωνικό σχηματισμό, εμπεριέχουν περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά παρά διαφορετικά.

Η χώρες της ΕΕ δεν ξέφυγαν από τον παραπάνω κανόνα που στην ουσία του βασίζεται στην ανισόμετρη οικονομική ανάπτυξη… Οι ορεινές περιοχές σε όλα τα κράτη μέλη υπέστησαν παρόμοιες απώλειες σε πληθυσμό και αντιμετώπισαν ανάλογα προβλήματα, με την δική μας ορεινή περιοχή, τηρουμένων φυσικά των αναλογιών. Η μεγάλη διαφορά έγκειται στον  σωστό και άμεσο προγραμματισμό και στην συνεχή προσαρμογή στις συνθήκες. Η καλλίτερη αντιμετώπιση του προβλήματος των ορεινών περιοχών  προήλθε μέσα από την προσαρμογή της οικονομίας στη βάση της πολυλειτουργικότητας, κ  της πολυδραστηριότητας .Από την 10ετία του 70 είναι φανερή η προσπάθεια δίπλα στην γεωργία να «κολλήσει» και η τριτογενής τουριστική απασχόληση αλλά και η οικοτεχνία.  Ώστε ο συνδυασμός  των  δυο-τριών  δραστηριοτήτων  να δίνει σοβαρές οικονομικές ανάσες στους κατοίκους. Αυτό όμως έρχεται μετά από σοβαρή εργασία καταγραφής των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων των περιοχών, των δυνατοτήτων τους, ώστε να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν οι πολιτικές που θα οδηγούν στα καλλίτερα αποτελέσματα, χωρίς να σημαίνει ότι το πρόβλημα λύνεται οριστικά.

Αντίθετα, στην χώρα μας και στην περιοχή μας ,η κατασκευή άχρηστων έργων η κατασπατάληση του τοπίου, και των ενεργειακών πόρων, με άλλα λόγια η μη ύπαρξη εθνικής –τοπικής πολιτικής με ολοκληρωμένα χαρακτηριστικά  καταλήγει σε καταστροφή των ορεινών περιοχών.

Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο που κατά την γνώμη μου πρέπει να τονιστεί είναι ότι στην ΕΕ οι εθνικές πολιτικές κάθε κράτους συμπληρώνονται από  διακρατικές και διασυνοριακές πρακτικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΛΠΕΩΝ

Η σύμβαση των Άλπεων είναι μια διεθνής συνθήκη για την ανάπτυξη της περιοχής των  Άλπεων. Έχει στόχο να προστατέψει το φυσικό περιβάλλον με προώθηση της ανάπτυξης. Η συνθήκη περιλαμβάνει εκτός την Ευρωπαϊκή Ένωση και 7 κράτη (Αυστρία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Λίχτενσταϊν, Μονακό, Σλοβενία).  Τέθηκε σε εφαρμογή το 1995 και είναι σε ισχύ από 14 Απριλίου 1998.

    Στόχος της είναι η μακροπρόθεσμη προστασία του φυσικού οικοσυστήματος   η βιώσιμη ανάπτυξη στην περιοχή, και η προστασία των οικονομικών συμφερόντων των κατοίκων. Για  να επιτευχθούν οι στόχοι της σύμβασης, οι συμμετέχοντες αναλαμβάνουν δράσεις στους τομείς της χωροταξίας, της προστασίας της φύσης, της ορεινής γεωργίας, των  δασών, της προστασίας του εδάφους, του τουρισμού της ψυχαγωγίας, της ενέργειας, των μεταφορών, της ποιότητας της ατμόσφαιρας, της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, των αποβλήτων και του πολιτισμού .

    Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά όταν προσκάλεσα στέλεχος του οργανισμού παραθεριστικών κέντρων του ΟΤΕ να επισκεφθεί τον νομό με σκοπό να ξεκινήσει πακέτα τουριστικά (επιδοτούμενα τότε ) σε ορεινά καταλύματα σε χωριά της περιοχής. Εύγλωττη η ερώτηση του. Καλά την μια ημέρα στο ξενώνα. Την δεύτερη τι θα κάμει ο φιλοξενούμενος? Τι πρόγραμμα? Ούτε καν εστιατόριο δεν υπήρχε για μεσημέρι, το δε πρωινό από τα Lidl!!!

Φανερή η διαφορά. Οι Άλπεις δεύτερος παγκόσμια τουριστικός προορισμός με 520 εκατομμύρια διανυχτερεύσεις να διέπονται από διακρατικές συμφωνίες και ο αγροτουρισμός στην περιοχή μας (με 10δες εκατ Ευρώ από Linder διατιθέμενα), να μην συνδέεται απολύτως το ένα κατάλυμα ούτε με το διπλανό αντίστοιχο ούτε με άλλου  νομού του ορεινού άξονα της Πίνδου.

Πριν προχωρήσουμε ας δούμε σε ποιους απευθύνεται ο τουρισμός των ορεινών περιοχών.

Λοιπόν απευθύνεται σχεδόν με ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΟ ΤΡΟΠΟ στον κάτοικο της πλησιέστερης μεγάλης πόλης. Ο ξένος τουρίστας ειδικά ο Ευρωπαίος δεν έχει πολλούς λόγους να έρθει στην περιοχή.

Δεν του λείπουν τα βουνά. Μόνο αν συνδεθούν οι περιοχές με ειδικά χαρακτηριστικά όπως πολιτιστικά, θρησκευτικά,  ιστορικά και αθλητικά θα προσελκυστεί. Και πάλι για να αποκτήσει η επισκεψημότητα διάρκεια και συνέχεια πρέπει να «αποδείξει» ο χώρος πολλαπλότητα, εναλλαχτικότητα και  βάθος. Απαραίτητη δηλ η συνεργασία διαφορετικών γεωγραφικά περιοχών σε ένα άλλο πλέγμα καταμερισμού εργασίας. ΑΡΑ

Ο ορεινός τουρισμός γενικά  Θα αποδώσει υπό προϋποθέσεις στη ανάπτυξη των ορεινών περιοχών. Αυτό συνεπάγεται συνεργασία μεταποίησης, οικοτεχνίας, μικροβιοτεχνίας με πρωτογενή τομέα με κατεύθυνση τον τουρισμό. Εδώ προκύπτουν άλλα προβλήματα.

Το κυριότερο? Η τιμή της ενέργειας.

. ..Σε μία πρόσφατη διδακτορική διατριβή του Ε.Μ.Π. (ΜΕ.Κ.Δ.Ε) υπολογίστηκε ποσοτικά η επίδραση του υψομέτρου στις ενεργειακές ανάγκες των ορεινών περιοχών. Κατά προσέγγιση, η περιοχή του Μετσόβου έχει δυόμισι φορές περισσότερες ενεργειακές ανάγκες από τα Γιάννενα και τέσσερις φορές περισσότερες ενεργειακές ανάγκες από την Κέρκυρα. Η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών με φθηνό και οικονομικό τρόπο είναι η υπ' αριθμόν ένα προϋπόθεση για μια οποιαδήποτε αναπτυξιακή πορεία… (Καλιαμπακος καθ ΕΜΠ). (θέμα για άλλο  άρθρο ). Ας έχουμε υπόψη ότι … η γεωμορφολογία των ορεινών περιοχών τις καθιστά πολύ πλούσιες σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έχουν αιολικό δυναμικό συγκριτικά περισσότερο από τις πεδινές περιοχές, έχουν περισσότερες βροχές, και αυτό σε συνδυασμό με τη διαφορά υψομέτρου δίνει σημαντικό απόθεμα υδροηλεκτρικής ενέργειας…. Άραγε ΠΟΣΑ πράγματα έχουν πάει χαμένα .

Εκτός της ενέργειας, πρόβλημα προς λύση , η προσβασιμότητα και η εξυπηρέτηση όσων θελήσουν μόνιμη κατοίκηση η σαν τουρίστες -  ιδιαίτερα τον χειμώνα.

 Η συμβολή των δήμων και της περιφέρειας είναι περισσότερο από αναγκαία.

Αντί η προσφορά του δήμου στην κοινότητα να είναι η επιδότηση  μιας γιορτής στην πλατεία του χωριού ας κοιτάξει για σταθμό ανά ομάδα χωριών κοινοτικού μεταφορικού μέσου είτε στα πλαίσια του δήμου είτε σε συνεργασία με ΚΤΕΛ. Αντί μια συγκοινωνία την εβδομάδα ας προωθηθεί σχέδιο συνδυασμένων μεταφορών με ανταπόκριση με το κοντινότερο σιδηροδρομικό σταθμό. Δίπλα σε έναν αγροτικό γιατρό πρέπει να υλοποιηθεί η ρύθμιση του νέου νόμου ΑΜΕΣΑ για εξοπλισμένη μεταφερόμενη μονάδα υγείας. Αντί να σπέρνουν παντού ξενώνες χωρίς προοπτικές είναι προτιμότερο να πιέζουν για κοινωνικό τουρισμό σε ομάδες πχ συνταξιούχων, κτλ ώστε να  μπορούν όλο το χρόνο να είναι οι ξενώνες ζωντανοί.

Αντί λόγια του αέρα και μεγαλεπήβολα σχέδια οι Δήμοι να συντονίζουν και να  απευθυνθούν σε ειδικές ομάδες πχ ποδηλάτες, λέσχες 4Χ4, (έχω πικρή εμπειρία από αντιμετώπιση ορεινού δήμου του νομού )  πεζοπορικούς η ιππικούς συλλόγους κτλ. Αντί δήθεν μεγάλα έργα ας ενδιαφερθούν για γρήγορο ιντερνέτ (Rural broadband που εδώ δεν προχώρησε) και επαγγελματικό πορταλ. Ας βοηθήσουν για κοινωνικού χαρακτήρα μικροεπιχειρήσεις αλληλέγγυας οικονομίας επιτέλους έστω δια της ενημέρωσης – άγνωστη λέξη στα χωριά. (Οι τελευταίες ρυθμίσεις σχετικά με την οικοτεχνία στον πρωτογενή τομέα είναι άκρως ευεργετικές αλλά ποιος να ενημερώσει).  Αντί, Αντί πολλά ακόμη και όλα για να κρατηθούν ζωντανές οι ορεινές κοινωνίες. Οι πολιτισμοί αυτοί, «πολιτισμοί επιβίωσης»  που έζησαν στις ποιο δύσκολες συνθήκες δεν μπορεί να χαθούν στις μέρες μας. Να μεγαλώσουμε  κάθε χαραμάδα ελπίδας. Να κρατήσουμε τις ορεινές κοινωνίες ζωντανές.

Η τοπική αυτοδιοίκηση αν καταλάβει ότι δεν είναι ούτε προσωπική διοίκηση ούτε ψηφοθηρική μηχανή έχει τον πρώτο λόγο. 

Ιδού η Ρόδος ιδού και τα βουνά.