ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ 10 χρόνια

                           ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ 10 χρόνια

Στις 24 Ιανουαρίου 2022, συμπληρώθηκαν 10 χρόνια που ο σκηνοθέτης της Ελλάδας πέρασε στην αιωνιότητα.

το Γαλλικό Ινστιτούτο, που έχει δώσει και το όνομα του Θεόδωρου Αγγελόπουλου στο κεντρικό του αμφιθέατρο/αίθουσα προβολών και εκδηλώσεων (Αuditorium Theo Angelopoulos), διοργανώνει μια ξεχωριστή βραδιά – αφιέρωμα στον μεγάλο δημιουργό μέσα από μια αναδρομή στη ζωή και το έργο του. Για τον λόγο αυτό ήρθε από το Παρίσι ο φωτογράφος των ταινιών του, ο Γιώργος Αρβανίτης . Ο Αρβανίτης ο οποίος φιλοξενήθηκε το καλοκαίρι του 2021 στην Ιτέα από την κινηματογραφική λέσχη της πόλης θα είναι ένας από τους ομιλητές στην εκδήλωση του Γαλλικού Ινστιτουτου. Με την ευκαιρία της εδώ παρουσίας του έδωσε συνεντεύξεις σε εφημερίδες και ραδιοφωνικές εκπομπές. Από αυτές θεώρησα σκόπιμο να αναπαράγω μερικές χαρακτηριστικές αναφορές στο έργο στην αξία στη τέχνη του μεγάλου σκηνοθέτη. Ας απολαύσουμε το κείμενο...

...Τυχερός ήμουν σίγουρα. Που διασταυρώθηκαν οι δρόμοι μας με τον Θόδωρο. Ο Αγγελόπουλος έκανε τομή: και στο σινεμά, εθνικό και παγκόσμιο, αλλά και στη ζωή μου, και νομίζω των περισσοτέρων απ’ όσους συνεργάστηκαν μαζί του.Πόσα βραβεία πήρε, πόση αναγνώριση παγκοσμίως, από κοινό, κριτικούς και σπουδαίους ανθρώπους του σινεμά, κι όμως θυμάμαι να λέει με την κάθε ευκαιρία: “Το μεγαλύτερο βραβείο που έχω πάρει δεν ήταν στις Κάνες. Ηταν σαν βρεθήκαμε στα μέρη που γυρίσαμε την “Αναπαράσταση”, όπου πήγαμε λίγο μετά την προβολή της ταινίας (1970). Μπήκαμε στο καφενείο του χωριού (σ.σ. ήταν τα χωριά της Ηπείρου, Βίτσα και Μονοδέντρι), όπου κάθονταν κάποιοι χωριανοί και πίνανε καφέ ή παίζανε κολτσίνα. Και γυρίζει ένας παππούς και μου λέει: ‘Εσένα σε ξέρω. Γύρισες την ταινία εδώ. Πήγα και την είδα. Δεν θα σου πω ότι είμαι σίγουρος ότι την κατάλαβα καλά, αλλά θα σου πω πως κατάλαβα ότι είναι δικό μας πράμα’... Αυτό θεωρώ ότι είναι το μεγαλύτερο βραβείο μου”... Αυτό έλεγε πάντα και το πίστευε βαθιά.

Πολλά ήταν ο Αγγελόπουλος, πολλά! ...Για το ταλέντο του τον θυμόμαστε και κυρίως για το άλλο βλέμμα που μας χάρισε και είδαμε αλλιώς τον κόσμο. Ενα βλέμμα, που σαν το αποκτήσεις δεν γυρίζεις ποτέ πίσω».

Τότε, λοιπόν, ανακάλυψα έναν άλλο κινηματογράφο. Μια άλλη σκέψη. Και βεβαίως, το μεγάλο μου ταρακούνημα το έπαθα στην “Αναπαράσταση”! Σαν μου πρότεινε αυτή την ταινία ο Θόδωρος, πήρα αμέσως άδεια άνευ αποδοχών από τον Φίνο και, θυμάμαι, πήγαμε ο Θόδωρος, εγώ, οι βοηθοί μας και ένας ηθοποιός, ο Γιάννης Τότσικας, στην Ηπειρο για ρεπεράζ. Και τότε κατάλαβα πως “εδώ κάτι σπουδαίο γίνεται”. Αλλαξα ολόκληρος σου λέω!... Γιατί; Καταρχάς έφυγα από τα φτερά και τα πούπουλα των μιούζικαλ και τις βλεφαρίδες της Βουγιουκλάκη και βρέθηκα ανάμεσα σε πραγματικούς ανθρώπους. Είδα τα πρόσωπά τους. Τα αναγνώρισα: ήταν η γιαγιά μου και η μητέρα μου, ήταν οι άνθρωποι του χωριού μου στη Φθιώτιδα, ήταν οι αντάρτες σαν τον πατέρα μου, ήταν οι Ελληνες μετανάστες στη Γερμανία, σε αυτούς αναγνώρισα τον πατέρα στην “Αναπαράσταση”.

Και είδα και το φως των παιδικών μου χρόνων. Και το αναγνώρισα! Ως παιδί, δεν θυμάμαι καμία ηλιόλουστη μέρα στο χωριό. Δεν έχω καμία τέτοια ανάμνηση... Ηταν βαθιά δικός μας ο Αγγελόπουλος. Οσα δείχνει είναι πράγματι -όλα!- η Ιστορία της Ελλάδας και η Ελλάδα η ίδια. Το φως και οι άνθρωποί της. Ηταν πολιτικές οι ταινίες του, αλλά ήταν και αυτό: οι ιστορίες των ανθρώπων... Και μετά ήρθαν οι “Μέρες του ’36” - άλλο πράμα απίστευτο κι αυτό!- και μετά κάναμε τον “Θίασο”. Ε πια, το είχα καταλάβει καλά: αποκλείεται να γύριζα πίσω στα φτερά και τα πούπουλα.

Είχε τεράστιο ταλέντο ο Θόδωρος:

Μου άλλαξε τη ζωή. Αυτό. Και ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη. Με έκανε καλύτερο. Χάρη σ’ αυτόν είδα το φως των παιδικών μου χρόνων. Και του χρωστάω τα πάντα. Τα πάντα. Εντεκα ταινίες κάναμε μαζί. Εκατόν έντεκα έχω κάνει έως σήμερα, έχω συνεργαστεί με ηθοποιούς και σκηνοθέτες από όλο τον κόσμο, αλλά εξαιτίας αυτών των έντεκα έγιναν όλα. Τελευταία μας ήταν το “Μια αιωνιότητα και μια μέρα” - ήταν το ιδανικό μας φινάλε, αν σκεφτείς τον τίτλο της!

Ο Θόδωρος όλα τα άκουγε. Θυμάμαι, ταξίδευα με έναν μακιγιέρ, λεγόταν Σταυρακάκης. Ηταν ένας τύπος εντελώς Ζορμπάς. Και πηγαίναμε να κάνουμε ένα γύρισμα για τον “Θίασο” στο Αίγιο, ερχόμασταν απ’ τα Τρίκαλα και περνούσαμε από την Κατάρα. Οδηγούσα εγώ. Χιόνι ώς εκεί που έφτανε το μάτι σου. Ανεβαίνοντας λοιπόν το βουνό, βλέπουμε κάτω ένα απίστευτο τοπίο: χωρίς σύνορα, δίχως τέλος, μόνο λευκότητα. Ο Σταυρακάκης έτρωγε κάτι μπισκότα Παπαδοπούλου.

Και θυμάμαι πως σταματάμε, ανοίγει ξαφνικά το παράθυρο και βγάζει μια σπαρακτική φωνή: “Μωρή Φύση, μόνη σου είσαι! Και ’γώ μόνος μου είμαι! Πάρε μωρή ένα μπισκότο!” - και της πετάει ένα μπισκότο. Εγώ τρελάθηκα μα δεν μίλησα διόλου. Φτάνουμε στο γύρισμα και λέω στον Θόδωρο τι συνέβη. Το κράτησε αυτό ο Θόδωρος και έβαλε τον Βέγγο να το λέει στο “Βλέμμα του Οδυσσέα”. Σκέφτομαι όμως ότι μπορεί να ήταν ο ίδιος ο Θόδωρος εκεί -στη θέση του Βέγγου- και το τοπίο μπροστά του να είναι ο ελληνικός κινηματογράφος και να του λέει: “Μόνος σου είσαι. Και ’γώ μόνος μου είμαι. Πάρε ένα μονοπλάνο!”... Κατάλαβες; Ο Θόδωρος ήταν μία φοβερή εμπειρία. Και είμαι πανευτυχής που την έζησα».